×

Concert

23 januari 2017

José González: Kort, krachtig en onconventioneel

Geschreven door: Philippe De Cleen

Zaterdagavond ging het Rotterdamse Luxor Theater voor de bijl, zondagavond een erg goed gevuld Koninklijk Circus. De tournee die de Zweeds-Argentijnse songwriter José González momenteel samen met het ruim twintigkoppige Göteborg String Theory onderneemt loopt vlotjes. We kregen een set te horen die vooral uit het meest recente Vestiges & Claws bestond, al liet hij niet na om ook iets ouder werk te presenteren. Strikt genomen heeft González niet meer nodig dan een akoestische gitaar en een stem. In het Koninklijk Circus liet hij zich vergezellen door het Göteburg String Theory en bewees hiermee dat zijn werk ook geschikt is voor uitvoering met een ruimer ensemble.

Wat maakt dan dat zijn concert in het Koninklijk Circus vlotjes zo goed als volledig uitverkocht geraakte? Wel, we kunnen slechts voorzichtig suggereren dat de songs van de atheïstische veganist vaak een erg filosofische inslag hebben en verwijzen naar een humanistisch perspectief op de wereld, eentje waar solidariteit nog écht iets betekent. En dat hij met zijn introverte, intieme maar bovenal dromerige muziek een handvol gevoelige snaren weet te raken. Vreemd, want slechts weinigen weten dat hij in een ver verleden deel uitmaakte van een hardcore punkband en zijn helden toen nog Black Flag, The Misfits en – respect – The Dead Kennedys heetten.

De songschrijver maakte in 2009 tijdens een interdisciplinaire workshop kennis met The Göteborg String Theory, een door PC Nackt geleid avant-garde kamerorkest annex artistieke denktank met wie hij het erg goed kon vinden. Hun samenwerking – slechts een van de vele voor het ensemble die ook met Einstürzende Neubauten, Tindersticks en My Brightest Diamond werkten – bleek toen al een gouden zet. En zo komt het dat op zijn huidige tournee de songwriter met de exotische roots zijn songs opnieuw laat begeleiden door een uitgebreid orkest.

Een technisch complexe, maar erg beproefde formule. Omstreeks kwart na acht begonnen ze – laatste ademhaling, diepe concentratie en focus – met een ronduit prachtig uitgevoerd Every Age. Een heerlijk aanzwellende cadans, een compositie waarmee de songwriter meteen diepte opzocht en bovenal wijsheid liet horen. Ons verblijf op deze aardkluit is niet permanent en dus komt het er maar op aan écht het beste van te maken. Samen, in het maar al te tijdelijke verbond tussen artiest en publiek.

Datzelfde publiek werd tijdens het uiterst pittige, uptempo Down The Line vriendelijk verzocht mee te klappen. Zelfs met zich opstapelende problemen in het vooruitzicht luidde de boodschap optimistisch : “don’t let the darkness eat you up”.

José González is niet direct de man voor grote statements en liet de muziek voor zich spreken. Zoals onder meer tijdens How Low dat als een subtiele oorlogsverklaring klonk. De songwriter koos er overigens voor om net die songs te selecteren die de grootste uitdaging vormden. Zoals tijdens het intiem mooie The Forest, waarbij we ons heel even – begeleid door vederlicht fluitwerk en een zachtjes fluisterende González in een solospotje – in een prachtig bos waanden. Iets verderop: een weergaloos uitgesponnen Cycling Trivialities, dat maar slechts een van de vele hoogtepunten vormde.

De inbreng van het Göteborg String Theory bracht met hun vaak erg filmische passages duidelijk meerwaarde en werd de uitvoering van de soms erg sobere songs (zoals het pakkende, door een dot van een trompetsolo versierde Broken Arrow) er niet door gehinderd.

Crosses deed zijn voordeel met een vuil gespeelde intro op elektrische gitaar en vloeide heerlijk over in de prachtsong Abram dat mede dankzij een erg innovatieve en verfrissende aanpak artiest en publiek in een staat van opperste gelukzaligheid werkte. En zo diepte de Zweeds-Argentijnse González de ene na de andere parel op. What Will moest het hebben van tempowisseling en maakte vaart, terwijl Vissel zich bediende van Oosters getinte fluisterfolk.

En ook het van The Knife geleende Heartbeats maakte deze keer zijn opwachting. Het liedje dat van González een wereldwijde superster maakte ; inmiddels miljoenen keren beluisterd, gestreamd en gecoverd door vrijwel iedere beginnende gitarist. Dat hij het nummer nog steeds op zijn setlist prijkt, bewijst dat hij het nog niet beu is geraakt. Hij bracht het tussen de vele andere songs door, al zorgde de geïmproviseerde intro en de bijzondere orchestratie ervoor dat we iets heel nieuw in de song hoorden.

González zette iets erna het van Massive Attack gekende Teardrop naar zijn hand, waarna het publiek direct recht veerde. Verder: ongegeneerd optimisme in het springerige, levenslustige Leaf Off/The Cave (met het herhaalde “let the life lead you out” als motief), al was het vooral het meeslepende Let It Carry You – kurkdroge beats, verrassende wendingen en een kamerbrede overall sound – dat indruk maakte.

En dan was het tijd voor The Göteborg String Theory om zich te laten horen in een kort, maar overtuigend Moldor. De repetitieve, percussieve elementen deden ons denken aan Steve Reich, iemand die je toch niet direct zou associëren met de muzikale wereld van José Gonzalez. Het illustreerde goed de impact van het orkest, dat soms naar avant-garde en driftig experiment neigde en zo een geweldige sparring partner voor González vormde.

Als ultieme bis kregen we nog een fantastisch uitgewerkt, door de handclaps van het publiek versterkte Stories We Build, Stories We Tell. De kers op de taart van een gewéldig concert waarbij González zijn materiaal op een nieuwe, muzikaal verrijkte manier aan de fans presenteerde. De samenwerking met The Göteburg String Theory – een op papier misschien vreemde combinatie – liet vooral een onconventionele, grootse dynamiek horen, wat ons tot de conclusie leidde dat dit een erg groots en vooral uiterst geïnspireerd concert was.