Het uitkomen van een nieuw Joanna Newsom album is voor veel muziekliefhebbers al een evenement op zich. Haar experimentele kijk op folk, met zeer herkenbare vocalen en eigenzinnig harpspel kent geen vergelijking. Ook al doen zowel fans als critici nog steeds hun best om haar qua muziek en stemgeluid te linken aan Kate Bush en Joni Mitchell. Divers is haar nieuwe album. Maar hoe divers is Divers eigenlijk? Tsjah, die grap heb ik ook niet zelf verzonnen……..

Het album schiet muzikaal uit de startblokken, met bombast die vooral ook op Ys te horen was: harp, orkestratie, mellotron, clavichord, piano, gitaar en meer. Het eerste gedeelte kenmerkt zich door een geluid dat haast neigt naar overproductie en liedjes volgepropt met eigenlijk teveel instrumentatie en vocale overdubs.  Sapokanikan spant wat dat betreft de kroon, waar toetsen, percussie en een veelvoud van haar verdubbelde  vocalen een duel aan gaan. Het nummer lijkt ook steeds voller te worden, waarbij tenslotte blazers en meerdere lagen gitaar het nummer uit de voegen doet barsten. Newsom weet het geheel nauwelijks in goede banen te leiden, maar het lukt net. Naast de gewoonlijk rijke instrumentatie en bombast vallen vooral Goose Eggs en de traditional Same Man op, waar de eerste met toevoeging van pedalsteel een tintje country meekrijgt en de tweede met toevoeging van banjo veel leent bij bluegrass.

Dus er valt vooral in de eerste helft muzikaal veel te beleven. Dat is goed, want de luisteraar hoeft zich niet constant te concentreren op haar teksten. Als een spraakwaterval die maar blijft kletteren vuurt ze hele verhalen op  ons af. Ritmisch en taalkundig mooi, maar niet altijd even boeiend. Als je voor Sapokanikan eerst de zoekmachine en Wikipedia pagina’s erbij moet pakken om het nummer überhaupt te snappen, gaat het zijn doel wel een beetje voorbij. Gelukkig zijn veel verhalen gebaseerd op zelfverzonnen metaforen en fabels, maar makkelijk te volgen is het niet. Al scheelt het wel dat de bombast in het tweede gedeelte van het album wat afneemt, zodat liedjes meer rust en warmte uitstralen waar haar stem beter op de plaats valt.

Vanaf The Things I Say gaat er namelijk een knop om en wordt er plaats gemaakt voor minimaler liedjes.  Harp, piano en haar stem zijn de belangrijkste elementen, Soms duikt er een banjo op, of wordt er een subtiele ambientdrone toegevoegd, maar niets is meer zo overheersend als al het voorgaande. Pas nu neemt Newsom de tijd om in alle rust haar ding te doen. Verhalen over duikers , het vervliegen van de tijden levensvreugde zitten sterk in elkaar en worden niet gestoord door instrumentaal volgepropte muziek. Dit tweede gedeelte van het album kent wat intiems, persoonlijks en warmte.

Maar nogmaals, misschien hoeven we ons niet te laten meevoeren door haar woorden. Haar stem is mooi genoeg. Hoe deze acrobatisch om de muziek heen dartelt (of is het andersom) is prachtig. De instrumentatie is daarnaast prachtig subtiel verweven met haar stem en elk instrument krijgt de ruimte binnen het geheel. Steve Albini en Noah Georgeson hebben haar geholpen het geheel prachtig te mixen en masteren, zodat alles klinkt als een klok. Een kleine kanttekening is wel: neem de vinyl! Het verschil tussen het geluid van de CD en plaat is wezenlijk, waar de CD onnodig hard en schel klinkt en subtiele nuances tussen instrumenten niet overkomen. Het gevolg is chaos. De LP kent de warmte en een rustig geluid dat de muziek op Divers hard nodig heeft.  Het is wederom een mooi album geworden. Dat deze recensie het geheel negatiever laat klinken is onterecht. Dit is gewoon wederom een mooi album, maar niet voor elke dag.