Soms blijft een boek of album liggen, door drukte, slordigheid, een verhuizing of zonder duidelijke oorzaak. Zo ook het prachtige, zwaarmoedige album Brieven van de Zeeuwse Gebroeders Bin, dat al ruim een jaar geleden uit kwam. Thema is de Eerste Wereldoorlog in al zijn facetten: de frontsoldaten aan weerszijden, de achterblijvers en burgers die niets met de oorlog van doen hadden maar toch slachtoffer werden van vijandelijkheden.

De Gebroeders Bin sluiten qua benadering min of meer aan bij Broeder Dieleman, die met teksten in zijn Zeeuws-Vlaamse moedertaal en een spaarzame instrumentatie al langer aan de weg timmert en ook in Vlaanderen aandacht krijgt. De broers zingen niet in het Zeeuws, maar hun tongval is wel herkenbaar. Sjoerd Bin heeft op basis van oude verhalen, brieven, gedichten, dagboeken uit de periode van de oorlog schitterende, beklemmende teksten geschreven. Hij is geen man van grote woorden, maar eerder een van beeldspraak en symboliek. De begeleidende folkmuziek –veelal slechts een akoestische gitaar, banjo en cello- is al even stemmig en sober getoonzet.

Muur Van Verderf is gebaseerd op het dagboek van de Duitse frontsoldaat Willy Siebert en gaat over het gifgas, dat eerst door de Duitsers en spoedig ook door de Geallieerden werd ingezet. ‘Wie is de mens oh God, dat zij maakt voor elkaar des duivels werktuig?’, zingt Sjoerd Bin hier. Een goede vraag. Den Dodendraad beschrijft het verdriet van de weduwe van de Zeeuws-Vlaamse smokkelaar Jozef (‘Maar je graafde een eigen graf en werd door dien draad gekust’). Andere nummers zijn gebaseerd op historische gebeurtenissen, zoals een bombardement op de Zeeuwse stad Zierikzee door een verdwaald vliegtuig, waarbij drie bewoners omkwamen. Ook de verbroedering tussen Duitse en Britse soldaten rond kerstmis 1914 komt aan de orde. ‘Ooit komt er een oorlog waar niemand naartoe zal gaan’, klinkt het weemoedig in Morgen Jaagt Mijn Kogel. Gebroeders Van Raemdonck is gebaseerd op deze helden van de Vlaamse ontvoogdingsbeweging, die volgens de overlevering in elkaars armen stierven aan het front bij Steenstrate.

Vorig jaar organiseerden de Gebroeders Bin samen met geschiedenisleraar Robbert-Jan Poortvliet voor een klein gezelschap een tour langs een aantal historische locaties uit deze oorlog. Rond Ieper kwamen honderdduizenden soldaten en burgers om en nog altijd liggen hier vele duizenden doden onder de vette klei begraven. Op elke locatie speelden ze nummers van dit album. Tot slot bezocht het gezelschap de Ieperse Menenpoort en een historische site die nu op een Iepers bedrijventerrein ligt en waar soms nog lichamen van Britse soldaten worden gevonden. Een bijzondere belevenis. Ik moet de Gebroeders Bin mijn excuses maar aanbieden voor deze nogal verlate recensie.