×

Interview

04 mei 2017

Fischer – Z: brug naar een betere wereld, het kan!

Geschreven door: Marcel Hartenberg

Label: BMG

Statistiek. Niet ieders favoriete kostje op school. Tegelijk is het wel het vak dat de naam gaf aan een band die een van de aansprekende namen was in de jaren Achtig van de vorige eeuw. Wie kent ze niet? Nummers als The Worker, Marliese of So Long? Voor je nu denkt dat de band nu helemaal leunt op het verleden, luister dan eerst maar naar het nieuwe album, Building Bridges. We kregen de kans om met de grondlegger van de band te spreken die vol energie praat over de jongste langspeler en over het veertig jaar bestaan van de naam van de band. John Watts trad namelijk niet altijd onder die naam voor het voetlicht. Daarover en meer ging het gesprek.

WiM: Gefeliciteerd met je twintigste album en met het jubileum van Fischer Z. Het album klinkt als een stel nieuwkomers die het met hun eerste album gemaakt hebben. Het is krachtig en energiek. Hoe heb je het voor elkaar gekregen om net zo fris te klinken als, zeg maar, op het No Nukes festival in Utrecht in 1982?
(Lacht.) Dank je wel. Ik denk dat het een kwestie is van geluk en ontspanning. Dit is het eerste album in jaren waarop ik werkte met een drummer, Jamie Bush, die ook de drummer is van de band Tall Ships die bevriend is met mijn dochter. Naast hem was ik de enige andere muzikant. Ik speelde toetsen en gitaar. Dus wat je krijgt, is een concentratie John Watts. Wat ik doe, is misschien niet allemaal hoogstaand, maar het is vol energie. Dus wat je krijgt is een opname van 4,5 muzikant waarvan ik er in wezen 3,5 vorm.

WiM: Dat maakt het helemaal speciaal. Het album klinkt namelijk alsof het in één keer en live is opgenomen.
Ja, dat klopt wel. De schurende, ruige gitaar en drums namen we in een keer op. Daarna voegde ik de rest pas toe.

WiM: Laten we even terug gaan naar het No Nukes festival gaan in 1982. Wat weet je nog van dat optreden?
Het was het eerste grote optreden dat ik deed na de eerste Fischer Z. Ik was er met een nog erg jonge Dave Purdye op bas, rond de 18, speelde nooit voor meer dan 100 mensen en die nou opeens op zo’n groot festival stond. Dat was wel heel bijzonder.

WiM: Je was in die jaren heel duidelijk over kernwapens. Die duidelijkheid hoor je nu terug op dit album. Als je van toen naar nu kijkt, wat zijn dan in jouw ogen de belangrijkste veranderingen op sociaal en politiek vlak?
Ik denk dat, als je uitgaat van begin jaren ’80 naar nu, dan hebben we het over pakweg 35 jaren. Destijds was er veel spanning en onstabiliteit vanwege de nucleaire dreiging tussen de grootmachten. Als je nu kijkt naar de wereld, is er veel meer onduidelijkheid over wie tegenover wie staat. Dat geeft ook instabiliteit, maar anders. Ik heb de hoop dat mijn muziek nu dat weer weet te geven.

WiM: Destijds gaf je aan dat veel van de new wave bands juist het contact met hun publiek verloren, ervan vervreemd raakten. Hoe kijk je er nu naar?
Er is wel een groot verschil tussen toen en nu. Nu is er veel meer contact tussen bands en hun fans. Social media dragen er aan bij en destijds was er juist ook een mystiek iets tussen bands en hun fans. Het niet kennen had ook een charme. Jongeren hebben nu niet veel geld, als ze een computer hebben, dan komt daar vaak gratis software bij en die verwachting is er ergens ook ten aanzien van de muziek. Die wordt dus niet altijd gekocht. Wat je wel ziet is dat men de beleving wil hebben: concertbezoek en interactie met muzikanten en bands zie je weer heel regelmatig.

WiM: In hoeverre heb je het idee dat muzikanten en bands zich nu ook meer uitlaten over politiek en over onrust op de wereld?
Ik geloof niet dat dat gebeurt. In onrustige tijden heeft niet iedereen de behoefte daarover te zingen. Je hoort mensen eerder zingen over positieve zaken. In de jaren ’60 was het de pop die de jongeren leidde. Dat was maar een korte tijd, de tijd waarin Dylan groot was. Nu heb je natuurlijk de zelfverklaarde weldoeners als Coldplay en Bono die zaken heel groots neerzetten en je hebt mensen als Bob Geldof, die ik heel hoog heb zitten, die weliswaar een oude zeur is, maar die buitengewoon principieel is en die zich vol overtuiging blijft inzetten voor het goede doel. Je kunt dus een superster zijn die we kunnen becommentariëren of je kunt een keuze maken om iets heel anders te doen dan we van je gewend zijn, zoals in het geval van Billy Bragg. Hij heeft ervoor gekozen om nu roots muziek te gaan maken, terwijl iedereen verwachtte dat Billy vooral weer politiek geëngageerd zou zijn. Hij zat vast in zijn politieke bevlogenheid. Ik geloof dat dat bij mij anders is; ik heb me altijd gericht op het humanitaire.

WiM: Welke bands zijn er die nu muziek maken en waar jij je qua teksten bij thuis voelt?
Voor mij zijn dat wel bands als Rage Against The Machine en de eerste hiphop formaties; die hadden toch vaak ook politieke boodschappen en durfden een standpunt in te nemen. Als je mijn teksten van dit nieuwe album neemt, dan zijn het veel meer teksten die ik heb opgeschreven in mijn aantekeningenboekje die ik koppelde aan riffs. Het zijn niet zozeer nummers die als liedjes zijn geschreven. Wat je hoort, dat heb ik in twee dagen geschreven. We hebben maar drie keer gerepeteerd voor telkens twee uur en toen namen we op. Dat maakt ook dat het zo fris klinkt. We wilden een snel indie album maken. En dat is het ook zeker wel geworden.

WiM: Het album heeft al sterke riffs en melodieën. Toch voeg je extra elementen aan nummers toe, zoals blazers en achtergrondstemmen. Hoe heb je die keuze gemaakt?
Het was de bedoeling een echt ruig, schurend gitaar- en drumalbum te maken. Ik wilde geen echte bas toevoegen en deed dat met keyboards. Het volgende was dat mijn dochter wel iets voelde om achtergrondzang in te vullen. Zij is de vriendin van de drummer, dus het werd wel een familie album. Daarna kwam het idee van blazers, zoals in Barbera Sunlight en in Damascus Disco. Het bijzondere is dat de originele blazerssecties anders klonken dan je ze nu hoort. Zoals je vroeger bij hiphop platen zag dat de oorspronkelijke opnamen door elkaar gehusseld werden, zo hebben we dat hier met de blazerssecties gedaan. Bij Damascus Disco hebben we gedeelten weggehaald en de spannende secties bewaard. Daarna heb ik die op andere plaatsen weer ingevoegd dan dat ze bedoeld waren. Juist vanwege Damascus en de link met de Bijbel hebben we sommige stukken er achterstevoren in opgenomen zodat het klinkt als hoorns uit een ver, ver verleden in het Midden Oosten.

WiM: Je bent een observator van de maatschappij en je laat dat op dit album ook horen. Tegelijk breng je een erg positieve boodschap. Hoe sluit jij daar voor jezelf dan op aan gegeven wat je over de maatschappij beschrijft?
Ik ben een erg positief ingesteld mens. Ik geloof in de goedheid van mensen, uiteindelijk. Ik maakte in 2005 een album dat heette Real Life Is Good Enough en twee jaar later een album dat heette It Has To Be als vervolg op dat eerdere album. Dat zegt wel iets over hoe ik naar het leven kijk. Ik geloof wel in een pendeltheorie ten aanzien van de maatschappelijke ontwikkelingen: na een slechte periode volgt vanzelf weer, als een slinger, een goede.

WiM: In Let’s Put The Pressure On en Shrink zet je een authentieke punksound neer. Hoe werkt dat voor jou? Is gitaar je favoriete instrument?
Mijn gitaargeluid is energiek en dan krijg je dat. Het is voor mij gewoon inpluggen en spelen. Dat is wat ik doe, wat ik kan. Ja, gitaar speel ik graag. Tegelijk, ik ben geen pianist, ik speel wel ook toetsen; we kregen nog wel eens de vraag wie we op Red Skies Over Paradise hadden ingezet, maar dat ben ik.

WiM: In There’s A Wilderness Here noem je Warren Zevon. Het klinkt als een mooie kleine ode aan Warren Zevon. Wat is de gedachte er achter?
Het was een ode zowel aan Warren als aan de hele Gonzo generatie. De tekst was deel van een kort verhaal over vertrekken uit Lissabon, geschreven in de stijl van Hunter Thompson. Daarmee werd het wel een soort ode, ja. Tegelijk, Ralph Steadman, de man die de illustratie maakte voor de hoes van Remember Russia, was bevriend met Hunter Thompson en met Warren.remember-russia

WiM: Je hebt ook de geest van Warren goed weten te vangen met je zang. Dat komt wel binnen.
Warren was vooral een karakterschrijver, een verteller, in mijn ogen en daarna muzikant en ik ben ook meer een schrijver dan een muzikant. Mijn stem is feitelijk mijn belangrijkste instrument.

WiM: Hoe kwam je ertoe om het album onder de naam Fischer Z uit te brengen en niet onder je eigen naam?
Mijn zoon, tegenwoordig mijn manager, zei dat al mijn werk een gemeenschappelijke noemer heeft. Hij liet het me zien in een filmpje over alles wat ik tot op heden gedaan heb. Wat ik doe, is het meest herkenbaar als Fischer Z. Waar ik eerst dacht dat het nodig was bij verandering van muziek de naam die ik gebruikte ook aan te passen, realiseer ik me nu dat het steeds in de kern hetzelfde is. Dat maakte dat ik nu bewust koos voor Fischer Z. Voor mij voelt het goed. Nieuwe muziek breng ik voortaan ook onder die naam uit.

WiM: Er zullen mensen zijn die je nu net leren kennen en mensen die al meegaan vanaf het begin. Hoe kijk je daarnaar?
Dat is wel mooi. Ik ging onlangs naar een optreden van Paul Carrack en daar zag ik alleen maar mensen van een bepaalde leeftijdsgroep. Ik ben blij dat het publiek dat naar mij komt, zo divers, zo verscheiden is. Dat vind ik wel heel bijzonder. Zoals laatst bij een concert waarbij er zowel studenten waren als mensen die er al in het vroege begin bij waren.

WiM: Wat kunnen de mensen verwachten die naar je optredens gaan komen?
We brengen een afwisselende set van nieuwe nummers en oude nummers. We komen met een band, vijf man sterk, die op de drummer na, helemaal nieuw is. De band met wie ik tourde, bestond uit prima muzikanten, maar de sfeer van de muziek die we gingen maken, daar had ik een andere beleving bij. Daarbij: het werd pas gaandeweg duidelijk dat het album uiteindelijk een Fischer Z zou worden. We doen Nederland aan in de tweede week van mei. De voorverkoop van de concerten loopt buiten verwachting. Het ziet er naar uit dat Nederland blij is dat Fischer Z langs komt.

WiM: Wij waren in elk geval blij met de mogelijkheden voor dit interview. Dank je wel.
Graag gedaan! Kom vooral kijken als we Nederland aandoen.

Tourdata Fischer Z:

  • Woensdag 10 mei, Paard van Troje, Den Haag
  • Donderdag 11 mei, Podium Victoria, Alkmaar
  • Vrijdag 12 mei, Effenaar, Eindhoven
  • Zaterdag 13 mei, Metropool, Hengelo