×

Bon Iver

i,i

Geschreven door: Steven Frölke

Uitgebracht door: Jagjaguwar

i,i Bon Iver Alternative 4.5 Bon Iver – i,i Written in Music https://writteninmusic.com

Het café van de Amsterdamse platenzaak Concerto was aardig volgelopen, en doodstil wachtten inzittenden op de eerste noten­­ van Bon Ivers vierde studioalbum. Vreemde geluiden klonken plots uit de speakers, alsof de boxen kapot waren. Nog vreemdere zangstemmen volgden, van een man die net een heliumballon leek te hebben ingeslikt. De medewerkster van Concerto checkte voor de zekerheid maar even of ze het album niet op het verkeerde toerental had opgezet, maar toen de stem nóg verder en raarder omhoog ging zette ze het snel maar weer terug. Is er iets mis met de speaker, of is het gewoon Bon Iver-gekkigheid?

Wie had dat gedacht, toen Justin Vernon twaalf jaar geleden zijn eerste For Emma, Forever Ago uitbracht? Een minimalistisch maar verschrikkelijk goed album van een gebroken man. Hij had zich vier maanden lang als een kluizenaar opgesloten in een besneeuwde bergcabine met een jachtgeweer en een gitaar. Om mezelf te citeren: “in 2019 moet je wel van héle goede huize komen, wil je nog enigszins wat kunnen toevoegen aan het meermaals uitgespeelde ‘zingende man en zijn gitaar’-recept.” In 2007 was dat niet anders, maar Justin Vernon flikte het.

Anno 2019 is daar nog heel weinig van over, van die ‘man met zijn gitaar’. We zijn nog maar vier albums verder, maar fans zijn inmiddels gewend aan het feit dat een nieuw Bon Iver-album alle kanten op kan gaan. De band groeit met een constante snelheid, en het mooie van fan zijn van deze geweldige groep is dat je altijd op een afstandje al een beetje kan voorspellen op welk geluid ze afstevenen.

Tussen het debuut For Emma, Forever Ago en Bon Iver, Bon Iver kwam namelijk ook nog de Blood Bank EP uit, met daarop het inmiddels iconische nummer Woods, waarin Justin Vernon prachtige harmonieën produceerde door zijn stem door een heleboel vocoder- en Aututune-effecten te slepen. Vijf jaar later kwam dan eindelijk 22, A Million uit, een krankzinnig album dat in de verste verte niet meer leek op de eerste twee platen, dat werd getekend door een geniaal geluidsdesign: stemgeluid en synthesizers werd op de meest bizarre manieren verwerkt, geknipt en geplakt. Ook deze grote verandering ten opzichte van eerder werk was voorspelbaar voor nauw oplettende fans; in de tussentijd had Vernon ontzettend veel samengewerkt met Kanye West, hun liefdesbaby Yeezus (2013) was een extreem experimenteel hiphopmeesterwerk. Tijdens zijn Glastonbury set van 2015 Kanye introduceerde Vernon als “one of the baddest white boys on the planet” (dat is een compliment).

De periode tussen de laatste 22, A Million en het nieuwe i,i is met drie jaar de kortste wachttijd tussen twee albums van de indiefolkgroep tot nu toe, en waarschijnlijk is het geen toeval dat de muzikale verschillen tussen de twee albums ook het kleinst zijn. Hoewel de introsong doet vermoeden dat het album een stap verder richting abstracte avant-garde electronica zet, is i,i grotendeels een tijdreis door de eerdere Bon Iver-werken. Daarmee bedoel ik dan ook niet dat het een gemakzuchtige verzameling is van sterk verschillende liedjes, want die tijdreis vindt veelal plaats in één nummer. Het eerste echte nummer iMi start met versneld achterstevoren afgespeelde zang à la 22, A Million, de kern voelt als een gelaagd werkje uit Bon Iver, Bon Iver, het laatste zang couplet doet dan weer denken aan de geniale simpelheid van For Emma, Forever Ago.

Na drie jaar 22, A Million te hebben geluisterd, viel me wel eens op dat de kracht van het album soms teveel kwam van de originaliteit, van het feit dat je zulke geluiden nog niet eerder hebt gehoord. i,i is minder radicaal, maar staat wel als album wat steviger in zijn schoenen. De mix is nog steeds zo rauw en hobbelig, maar de muziek is aangenamer. Ook is het erg fijn om wat minder vaak die bekende falsetto van Justin te horen, maar gewoon zijn ‘normale’ borststem, die zo fijn warm is, en eigenlijk gewoon mooier. Heb je ooit een mooier muziekoptreden gehoord, dan toen Justin Vernon als ‘man met zijn gitaar’ Skinny Love speelde op Later… With Jools Holland? Die pijn, recht uit zijn ziel zo in die volle schreeuwende stem gestopt, heeft hij meegenomen naar i,i, waar hij zo prachtig naar voren komt in Hey, Ma en wellicht het sterkste nummer, Faith.

In een trailer voor het album werden alle voorgaande albums gelinkt aan seizoenen: vanaf het debuut tot nu was het achtereenvolgend winter, lente, zomer, en het nieuwe i,i staat voor de herfst. Justin Vernon heeft altijd grote waarde gehecht aan symboliek – elk krankzinnige titel van 22, A Million bevatte een nummer (zoals 29 #Strafford APTS en 715 – CR∑∑KS) – en ook nu lijken veel van de titels weer totale quatsch (Yi, iMi, Sh’Diah, RABi). Ook bevat dit album net als alle eerdere albums weer een komma in de titel; Het zal allemaal wel weer een betekenis hebben.

Ook zou het album eigenlijk op 30 august uitkomen, maar 22 dagen te vroeg druppelden alle nummers een voor een, uur voor uur het internet op. 22 is een getal dat Justin sterk met zichzelf verbindt, door zijn geloof in dualiteit in alles (vandaar de twee tweeën in 22), en hij gelooft dat alles meerdere betekenissen kan hebben. Voor de puzzelaars zal er in dit album ook wel weer een heleboel uit te pluizen zijn. In het herfstgevoel van het album kan ik me wel makkelijker vinden, al zij het wat abstract.

Minder abstract is de duidelijke kwaliteit van het album: prachtige indiefolk momenten afgewisseld door onconventionele muziekstructuren, vreemde geluiden en warme gitaren, die samen een geweldige cocktail leveren met nog wat gevoelens van melancholie en nostalgie hier en daar. Vooral de tweede helft van de plaat is met Faith, Salem, Sh’Diah en RABi ijzersterk. Justin Vernon is een pareltje in de muziek, en elke activiteit rondom is een spannend, of het nou als live performer, gastartiest of creatief brein van Bon Iver is. Als dit het moment is waarop de progressie van de band stagneert, had het op geen beter moment kunnen gebeuren.



  1. Yi
  2. iMi
  3. We
  4. Holyfields,
  5. Hey, Ma
  6. U (Man Like)
  7. Naeem
  8. Jelmore
  9. Faith
  10. Marion
  11. Salem
  12. Sh'Diah
  13. RABi