De afgelopen jaren werd wel duidelijk dat Bon Iver (Justin Vernon) zich niet wilde laten vastpinnen op de indie folk van zijn succesvolle debuut For Emma, Forever Ago uit 2007. Zijn tweede plaat Bon Iver, Bon Iver (2011) liet al een koerswijziging horen en daarnaast deed hij ook nog van zich spreken met de band Volcano Choir. Het waren echter vooral zijn samenwerkingen met James Blake en Kanye West die aangaven dat Justin Vernon niet voor één gat te vangen was.

Ondertussen was Vernon wel een bekendheid geworden en alle media-aandacht was wellicht te veel voor hem. In plaats van te profiteren van zijn status en jarenlang de geheide festivals en shows af te reizen sloeg hij zijn vleugels uit om elders te belanden.

Vooral de eerdergenoemde samenwerkingen met James Blake en Kanye West lijken hun sporen na te hebben gelaten op 22, A Million aangezien vocoders, autotune en verknipte en vervormde vocalen domineren. De ‘breezah’-typografie en de fragmentarische teksten zijn andere elementen die direct opvallen; kernachtige, cruciale aanknopingspunten en symbolen binnen de hectiek die Justin Vernon de na 2007 toch min of meer was overvallen. Een zoektocht naar zowel ankers als nieuwe wegen. Met de nieuwe plaat lijkt Vernon zich in ieder geval te hebben willen bevrijden van alle verwachtingen en vooroordelen. Toch spreekt hij ook van ‘the power of human connectivity through music’.

Al met al is 22, A Million een verrassende plaat die de gemoederen aardig heeft beziggehouden begin oktober. De verwijzingen naar Kid A van Radiohead waren al niet van de lucht (…) en hoewel de reacties over het algemeen positief waren kun je je afvragen op welk niveau die eerdergenoemde ‘connectivity through music’ plaatsvindt want Bon Iver wentelt zich in allerlei numerologische verwijzingen en creatieve, lichtelijk bizarre arrangementen.

Het mooie ambienteske 21 M♢♢N WATER opent opvallend met de tekst ‘The math ahead / the math behind it…/ its moon water’. De single 33 “GOD” ontleent zijn titel aan diverse ideeën: de song duurt 3:33 en werd 33 dagen voor de release van het album uitgebracht. 33 was ook de leeftijd waarop Jezus Christus stierf. En de track? Die klinkt als een ijl, door de mangel gehaald Prince-nummer, gelardeerd met orkestrale flitsen en helium-stemmetjes. Een van de betere songs op 22, A Million, overigens.

Bon Iver sluit met de ‘distorted R&B’ van 10 d E A T h b R E a s T ⊠ ⊠ op zijn eigen wijze aan bij de alternatieve R&B die we al zoveel hoorden de laatste jaren, al gaat deze track wel een stukje verder in zijn experimenteerdrift. Dat geldt voor meerdere tracks: het multi-vocale, acapella 715 – CRΣΣKS bijvoorbeeld draait volledig op autotune. Het levert een licht irriterende maar ook emotionele twee minuten op. Daartegenover staat een track als 8(circle) die met zijn relatief conventionele karakter een uitzondering vormt op de plaat. Ook met deze song weet Bon Iver net niet helemaal te overtuigen; mooi maar ondanks het atmosferische geluid rijdt Vernon hier juist vooral op het midden van de weg.

Waar de fragmentarische, verknipte experimenten van Vernon wel doel treffen is het direct goed raak en voegt hij verfrissende, prikkelende en emotioneel geladen muziek toe aan zijn discografie. Het duet met saxofonist Mike Lewis, ____45_____, is bijzonder. Een fraai vervormde sax, een naakte, kale voordracht en een plotseling opduikende banjo maken van deze track een hoogtepunt. Zoals ook 29 #Strafford APTS dat is. Deze weelderige akoestische ballad biedt de juiste mix van het oudere en nieuwste werk van Bon Iver. Als Justin Vernon zijn vernieuwingsdrang iets vaker in deze richtingen gestuurd had was dit op zich niet misselijke 22, A Million nog genietbaarder geworden.

Tracklisting 22, A Million:

1. ’22 (OVER S∞∞N)’
2. ’10 d E A T h b R E a s T ⚄ ⚄’
3. ‘715 – CR∑∑KS’
4. ’33 “GOD”’
5. ’29 #Strafford APTS’
6. ‘666 ʇ’
7. ’21 M◊◊N WATER’
8. ‘8 (circle)’
9. ‘____45_____’
10. ‘00000 Million’